Brokuł, podobnie jak kapusta, kalafior, rzodkiewka, chrzan i wiele innych należą do rodziny warzyw krzyżowych (po łacinie Brassicae). Ich nazwa pochodzi od wyglądu kwiatów, których płatki układają się w kształt krzyża. Wszystkie warzywa krzyżowe wywodzą się od mało znanej drobnej rośliny Brassica oleracea, czyli dzikiej kapusty. W procesie naturalnych modyfikacji genetycznych, kwiaty tej rośliny dały początek brokułowi, pączki - brukselce, a korzeń - kalarepie.
Pełna lista warzyw krzyżowych: Brokuły, Brukselka, Brukiew, Chrzan, Gorczyca, Jarmuż, Kalafior, Kalarepa, Kapusta, Kapusta pekińska, Rzepa, Rzeżucha, Rzodkiew, Pak choi, Rukola, Rukiew wodna, Gorczyca.
Co fascynującego jest w tych warzywach?
Badacze prześcigają się w odnajdywaniu wspaniałych leczniczych właściwości tych warzyw, można spotkać wiele badań, które pokazują, że jedzenie ich może obniżyć ryzyka zachorowania na raka, regulować gospodarkę hormonalną, wpływać na nasze geny, działać przeciwzapalnie lub jako przeciwutleniacze.
Ostatnie badania z 2018 roku pokazują nawet, że spożywanie tych warzyw może zapobiegać depresji. Jako warzywa są również bardzo dobrym źródłem niezbędnych dla nas witamin, minerałów, fitoskładników i błonnika.
Naturalna medycyna wykorzystuje je również do okładów zewnętrznych, ze względu na ich przeciwzapalne właściwości do likwidacji obrzęków, w tym obrzęków i stanów zapalnych piersi podczas laktacji (działa - sprawdziłam na sobie :) )
Za tak niesamowite właściwości warzyw krzyżowych odpowiadają głównie glukozynolany (w tym specyficzna dla krzyżowych to glukorafanina) - związki zawierajace siarkę, które nadają specyficzny gorzki i cierpki smak tym warzywom, co najbardziej można posmakować jedząc brukselkę lub rukolę. Aktywują się one bezpośrednio podczas gryzienia lub krojenia tych warzyw, kiedy aktywowany jest enzym mirozynazę.
Enzym ten wraz z glukozynolanami chroni rośliny przed pasożytami.
A w jaki sposób te substancje oddziałują na nasze geny? Wyjaśnia to epigenetyka. Zajmuje się ona badaniami zmian ekspresji genów, które nie są związane z ze zmianami w sekwencji DNA, a są stymulowane przez czynniki środowiskowe. Właśnie glukozynolany, aktywowane przez myrozynazę, są takim czynnikiem zewnętrznym i wpływają na regulację enzymów, które następnie mają wpływ na to, czy dany gen się aktywuje czy nie. To także tłumaczy dlaczego występuje wiele badań nad stosowaniem roślin z rodziny krzyżowych w zapobieganiu lub leczeniu raka. Badania pokazują, że min. 5 porcji tygodniowo (porcja = 1/2 kubka) związane jest z redukcją ryzyka zachorowania na raka.
Jednym z rodzajów glukozynolanów jest tzw indol-3-karbinol, który wpływa na aktywność estrogenu w naszym organizmie. Estrogen może przyjmować kilka postaci biochemicznych, a ten najbardziej szkodliwy odpowiedzialny jest np. za wzrost guzów piersi. Indol-3-karbinol powoduje, poprzez wpływ na odpowiednie enzymy, że organizm produkuje właśnie mniej szkodliwy estrogen (2-hydroksyestrogen), przez co obniża produkcję tego groźniejszego (16-hydroksyestron). Jest to istotne nie tylko w przypadku prewencji raka, ale również dla kobiet, które posiadają zaburzenia hormonalne, gdzie występuje dominacja estrogenu nad progesteronem w organizmie. Indol-3-karbinol działa również jako silny antyoksydant, eliminując wolne rodniki z naszego organizmu.
Substancje zawarte w warzywach krzyżowych wpływają również na działanie wątroby gdzie wspierają obie fazy detoksyfikacji, przez co pomagają sprawniej usunąć toksyny z organizmu, w tym również zmetabolizowany estrogen. Gorzkawy smak natomiast pobudza wydzielanie soków trawiennych, przez co wspomaga przemianę naszą materii.
Sulforany (związki powstające w wyniku metabolizmu glukorafaniny) , zawarte w kapuście i kalafiorze mogą pomagać w ochronie wyściółki żołądka, gdyż zapobiegają one rozrostowi oraz przywieraniu bakterii Helikobakter Pylorii do ścian żołądka. Dr G. Cheney z Uniwestytu Stanford wyleczył 100 pacjentów z wrzodami żołądka za pomocą soku z surowej kapusty (4 szklanki dziennie). Zostało również pokazane, że sulforany zawarte w warzywach krzyżowych mogą zapobiegać chorobom układu krążenia, osteoprozie a nawet autyzmowi.
Najbogatszym źródłem gluzynolanów, w tym sulforanów, wśród roślin krzyżowych są: brukselka, kiełki brokułów, kapusta, brokuł i kalafior.
Inne wartości odżywcze
Brokuły, które są jednym z najbardziej znanych reprezentantów rodziny krzyżowych, są również bardzo dobrym źródłem witaminy K, witaminy C, chromu, kwasu foliowego, magnezu. Zawierają również duże ilości błonnika, który wpływa na perystaltykę jelit oraz wspiera ich florę bakteryjną.
A co ze wzdęciami?
Pewnie wiele osób teraz powie "A ja mam wzdęcia po kapuście", pamiętam nawet jak moja koleżanka wspomniała, że już dwa dni przed randką stara się nie jeść takich warzyw. Wzdęcia po kapuście lub kalafiorze związane są z oligosacharydami (rafinoza) , które się w nich znajdują. Gdy zaburzona jest flora bakteryjna jelit, oligosacharydy te nie zostają prawidłowo strawione w jelicie cienkim i stają się celem dla bakterii w jelicie grubym, powodując nadmierną fermentację oraz nieprzyjemne gazy, gdyż dodatkowo w warzywach krzyżowych znajdują się związki siarki. Można to wspierać poprawiając florę bakteryjną jelit, którą na codzień osłabiamy poprzez przyjmowanie antybiotyków oraz innych leków, nieprawidłową dietę czy stres.
Innym skutkiem ubocznym, o którym można usłyszeć jest wpływ tych warzyw na tarczycę, a dokładnie lekkie osłabienie jej pracy. Jeśli ktoś ma obawy, zaleca się unikać tych warzyw w surowej formie, a jeść tylko gotowane lub parowane, tak aby nie zabrakło tych wspaniałych warzyw w diecie.
Jak wyciągnąć najwięcej z warzyw Brassica?
1) Min 5 porcji tygodniowo (porcja - 1/2 kubka)
2) Nie ograniczać się tylko do brokuła czy kapusty, stosować rotację wszystkich warzyw, w tym również kiełków brokuła i rzodkiewki.
3) Spożywać również w formie kiszonej kapusty, kimchi.
4) Pokroić i dobrze gryźć w celu aktywacji myrozynazy i glukozylanów., w celu wzmocnienia właściwości leczniczych.
5) Gotować na parze, co pozwala utrzymać największą ilość wartości odżywczych.
6) Polać lekko oliwą, aby witaminy K i A (pochodzące z beta-karotenów) były lepiej przyswajalne.
jeśli potrzebujesz więcej wsparcia dla swojej gospodarki hormonalnej, zarezerwuj bezpłatną 30-minutową konsultację, podczas której poprowadzę Cię, jak zoptymalizować Twoją dietę i wyjaśnie jak to działa.
Commenti